OLGA KHAZAN NGÀY 27 THÁNG 8 NĂM 2015
Theo The Atlantic – Dịch Giả: Red
Thuốc Modafinil gần đây đã được chứng minh về khả năng tăng cường nhận thức ở những người khỏe mạnh. Bạn có nên dùng nó để cải thiện năng suất và được tăng lương?
Một viên thuốc chỉ có ít hoặc không có tác dụng phụ, thứ mà bạn uống vào có thể làm việc tốt hơn, liệu bạn sẽ dùng nó chứ?
Trong một phân tích tổng hợp công bố gần đây trong tạp chí European Neuropsychopharmacology, các nhà nghiên cứu từ Đại học Oxford và Trường Y Harvard đã kết luận: Modafinil – một loại thuốc thường được sử dụng để điều trị rối loạn giấc ngủ – có khả năng tăng cường nhận thức. Về cơ bản, nó có thể giúp những người bình thường tư duy tốt hơn.
Theo 24 nghiên cứu mà các tác giả đã đánh giá: Trong số tất cả các khả năng của não bộ, Modafinil đã được phát hiện có thể cải thiện hiệu quả nhất đối với quá trình ra quyết định và lập kế hoạch. Một số nghiên cứu cũng cho thấy lợi ích của việc sử dụng Modafinil trong cải thiện khả năng tư duy linh hoạt, tổng hợp thông tin hay khi não bộ cần xử lý các thông tin mới. Modafinil dường như cũng không ảnh hưởng đến sự sáng tạo.
Anna-Katharine Brem, một bác sĩ phẫu thuật thần kinh tại Oxford và là một trong những tác giả của bài báo cho biết: “Điều đáng chú ý là: Tác vụ cần xử lý càng dài và càng phức tạp thì lợiích của Modafinil trong tăng cường nhận thức càng thể hiện rõ ràng”
Điều đáng ngạc nhiên là các tác giả không tìm thấy trong dữ liệu nghiên cứu bất cứ mối quan ngại về an toàn nào, mặc dù vậy các nhà khoa học khuyến cáo rằng hầu hết các nghiên cứu đã thực hiện trong môi trường được kiểm soát và các hiệu ứng được nghiên cứu là của một liều duy nhất.
Modafinil là một loại trong một tập hợp các loại thuốc thường được sử dụng cho những mục đích ngoài hướng dẫn chỉ định kê toa, bao gồm Adderall, Ritalin và Concerta, các loại thuốc này đang được các sinh viên đại học và những người muốn tăng năng suất học tập và làm việc sử dụng ngày càng nhiều. Theo số liệu thống kê của FiveThentyEight: vào năm 2008, chỉ có 1,5% người trưởng thành từ 26 đến 34 tuổi đang dùng thuốc điều trị ADHD (Rối loạn tăng động giảm tập trung chú ý), nhưng vào năm 2013 con số đó đã tăng gần gấp đôi lên tới 2,8%. Mặc dù mục đích theo chỉ định của các loại thuốc này là để điều trị các triệu chứng y tế thực sự – ADHD, hay trong trường hợp của Adderall là để điều trị chứng ngủ rũ, nhưng nhiều người sử dụng Modafinil không vì những triệu chứng y tế thực sự.
Theo một số bác sĩ tâm thần, Adderall và Modafinil khác nhau về mặt hóa học, nhưng ảnh hưởng của chúng đối với nhận thức là tương tự nhau. Adderall, hay Amphetamine, hoạt động thông qua việc tăng mức độ xuất tiết norepinephrine và dopamine từ não, hai hóa chất này chịu trách nhiệm cho sự tập trung và tỉnh táo.
So với Adderall, các nhà khoa học ít chắc chắn hơn về cách mà Modafinil tác động tới não bộ: Con đường thứ nhất là thông qua việc kích thích giải phóng histamine, tạo ra cảm giác tỉnh táo. (Những người bị dị ứng có thể cảm thấy quen thuộc với histamine vì nhiều loại thuốc dị ứng là anti-histamine. VD: Thuốc Benadryl làm giảm histamine và gây buồn ngủ, trong khi Modafinil làm tăng lượng histamine và làm bạn tỉnh táo.) Nhưng Modafinil cũng hoạt động trên các hệ thống dẫn truyền thần kinh khác trong não, và đó là một trong các hệ quả giúp cho người sử dụng Modafinil thực hiện các nhiệm vụ nhận thức phức tạp hiệu quả hơn.
Những loại thuốc này có thể có một số tác dụng phụ đối với sức khỏe, đặc biệt là khi sử dụng với liều lượng lớn. Theo Cơ quan Quản lý Dịch vụ Sức khỏe Tâm thần và Lạm dụng Chất, số lượt phải vào bệnh viện cấp cứu có liên quan đến việc sử dụng chất kích thích ngoài mục đích y tế ở thanh niên tăng gấp ba lần từ năm 2005 đến 2011. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng sử dụng Modafinil trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ. Trong những trường hợp hiếm hoi và ở liều cao, các chất kích thích như Adderall đã được chứng minh là gây ra chứng loạn thần.
Tuy nhiên, một số bác sĩ tâm thần cho rằng rủi ro đối với sức khỏe của các chất tăng cường nhận thức bị cường điệu quá mức. Hàng triệu người trưởng thành dùng các loại thuốc này. Không phải tất cả trong số họ bị ADHD hay rối loạn giấc ngủ. Chưa kể, các chủ ngân hàng đầu tư và luật sư của công ty cũng chẳng đột tử tại chỗ làm.
Rất ít người trưởng thành “sẽ gặp hậu quả tồi tệ từ việc sử dụng các loại thuốc này” – James McGough, một bác sĩ tâm thần lâm sàng tại UCLA cho hay. “Việc sử dụng các loại thuốc này tỏ ra khá an toàn.”
Theo ông, các tác dụng phụ chẳng tệ hơn gì so với việc bị bồn chồn và đau bụng khi say cà phê. Cũng theo ông, những người dùng Adderall hoặc Modafinil với liều điều trị thì không bị nghiện – theo nghĩa là việc ngừng sử dụng chúng không gây ra các triệu chứng vã thuốc khổ sở.
McGer cho rằng Adderall và Modafinil tương đương nhau về cả khả năng nâng cao hiệu suất và các tác dụng phụ. Ruairidh Battleday, một trong những tác giả của một bài báo về Modafinil, cho biết tác dụng phụ và khả năng lạm dụng của Amphetamine đối với anh ta có vẻ tệ hơn khi so sánh với việc sử dụng Modafinil.
-
ModalertⓇ (Modafinil)550,000₫
Có một cuộc tranh luận đang nhen nhóm về mặt đạo đức của thuốc tăng cường nhận thức. Hiện tại, để được kê toa một trong những loại thuốc này, một người cần phải có chẩn đoán của bác sĩ tâm lý. Nhưng nếu những loại thuốc này được xác nhận là an toàn, và chúng có tác dụng với hầu hết mọi người, liệu bất cứ ai cũng có thể dùng chúng hay không?
Và nếu modafinil thực sự trở nên phổ biến hơn, điều này sẽ đi tới đâu? Có khi nào chúng ta sẽ sớm bị mắc kẹt trong một cuộc chạy đua về năng suất làm việc? Một số tổ chức thể thao đã cấm sử dụng các loại thuốc này mà không có chẩn đoán ADHD vì lý do tương tự với việc cấm steroid và các chất tăng cường hiệu suất khác. Liệu các nhà tuyển dụng sẽ sớm sàng lọc ứng viên dựa trên việc sử dụng Modafinil ngoài mục đích điều trị được chỉ định? Hay ngược lại, các CEO sẽ chào đón sự gia tăng của những người lao động siêu nhạy bén và không bao giờ cần ngủ?
Đây không phải là những câu hỏi giả thuyết. Giữa các công cụ tăng cường năng suất bằng công nghệ hay dược phẩm như Modafinil, ngày càng có nhiều sản phẩm được tung ra thị trường hứa hẹn mang đến cho những người bận rộn có tiền những công cụ để họ có thể bận rộn làm dày ví tiền hơn thế nữa. Như Battleday nói, “không còn nghi ngờ gì nữa, càng ngày càng nhiều công cụ để tăng cường hiệu quả hoạt động của hệ thần kinh đang dần xuất hiện.”
Người ta biết rất ít về những rủi ro lâu dài của dược phẩm nootropics. Hơn nữa, những sản phẩm giúp tăng cường nhận thức lại nằm vượt khỏi phạm vi của y học. FDA không ưu tiên phê duyệt thuốc cho những người khỏe mạnh muốn trở thành siêu nhân. Cũng như các bác sĩ không được phép kê đơn thuốc cho những người không bị bệnh. “Đây là trò gian lận, theo tiêu chuẩn hiện tại của chúng tôi”, McGough phát biểu.
Nhưng nếu có những dân văn phòng đang cày cuốc 16 giờ mỗi ngày – theo báo cáo tại các công ty như Amazon – thì chắc chắn cái tiêu chuẩn nói trên sớm muộn sẽ bị xem xét lại.
Tác giả: OLGA KHAZAN là một cây viết tại The Atlantic và là tác giả của Weird: The Power of Being a Outsider in a Insider World .
